Dzięki wielkiemu zaangażowaniu i pracy Jana Sztolcmana – myśliwego i działacza ochrony przyrody, wykładowcy SGGW, założyciela i redaktora „Łowca Polskiego” – zapoczątkowana została międzynarodowa akcja ratowania żubrów.
To właśnie jego wykład na Międzynarodowym Kongresie Ochrony Przyrody w Paryżu w 1923 roku zainicjował akcję ratowania żubrów. Jan Sztolcman przedstawił tam polski plan ratowania żubra.
Pragnę zwrócić uwagę Państwa, na żubra (Bison europaeus, Bojanus), ostatniego dzikiego reprezentanta rodziny Bovidae w Europie. Gatunek, ten został niemal całkowicie zniszczony przez wojnę światową…
To fragment wystąpienia Jana Sztolcmana. Całość można przeczytać tutaj.
W ogromie prac związanych z ratowaniem żubra by przywrócić go w Polsce trzeba wymienić również innych myśliwych. Oto tylko krótka lista ówczesnych myśliwych, tych najbardziej znanych i zasłużonych dla ratowania żubra:
Herman Knothe – kierował pierwszą misją poszukiwawczą ostatnich żubrów w 1919 roku w Puszczy Białowieskiej. Generalny Łowczy Lasów Państwowych, Wielki Łowczy II RP. Współpracował z „Łowcem Polskim” gdzie zasiadał w komitecie redakcyjnym. To dzięki jego inicjatywie i staraniom do Polski sprowadzono między innymi muflony do hodowli.
Władysław Janta-Połczyński – myśliwy i pierwszy przewodniczący polskiej sekcji Międzynarodowego Towarzystwa Ochrony Żubra.
Józef Paczowski – myśliwy i wielki botanik, twórca fitosocjologii, a także pierwszy kierownik rezerwatu w Puszczy Białowieskiej.
Edward Lubicz-Niezabitowski – wybitny zoolog, badacz kopalnych żubrów, autor książki o ginących w Polsce gatunkach zwierząt i potrzebie ich ochrony.
Janusz Domaniewski – inspektor ochrony przyrody i łowiectwa, autor prac naukowych i podręczników dotyczących między innymi ornitologii łowieckiej, ochrony przed kłusownictwem, autor „Łowca Polskiego”.
Julian Ejsmond – pisarz, tłumacz, przyrodnik a nade wszystko myśliwy, autor wspomnień łowieckich związanych między innymi z Puszczą Białowieską.
Józef Władysław Kobylański – myśliwski publicysta i kolekcjoner, który zabiegał o wydanie znaczków z żubrami.
Z pełną odpowiedzialnością można stwierdzić, że myśliwi stanowili trzon wszystkich ludzi zaangażowanych w restytucję żubrów. Niebagatelną sprawą były prowadzone przez nich poszukiwania żyjących żubrów zarówno w prywatnych parkach, ogrodach zoologicznych czy hodowlach.
W 1929 roku rząd polski przeznaczył dotację na ratowanie żubra. Z funduszy tych zakupiono osobniki i umieszczono w zagrodzie hodowlanej w Puszczy Białowieskiej. We wrześniu sprowadzono z Niemiec byka Borusse linii białowiesko-kaukaskiej oraz duńskiego żubrobizona, byka-Kobolda. Jesienią tego roku sprowadzono ze sztokholmskiego zoo krowę Bisertę, podobnie jak w roku następnym, pochodzącą również z tego zoo, krowę Biskayę. Obydwie wywodziły się z linii białowieskiej.
Odnalezienie i sprowadzenie żubrów do Polski było dopiero początkiem. Wiele osób zajmowało się następnie ich hodowlą, a wśród nich spora grupa to również myśliwi, którym na sercu leżało przywrócenie i zwiększanie populacji żubra – jako dobra narodowego.
Niebagatelną sprawą była również działalność prasy i organizacji łowieckich takich jak: między innymi Warszawskiego Towarzystwa Prawidłowego Myślistwa, które wydało odezwę w sprawie „Ratowania żubrów i zwalczania kłusownictwa”, czy liczne publikacje w „Łowcu Polskim”.
Przypomnijmy, że w tamtych czasach to właśnie prasa łowiecka, artykuły naukowe i liczne publikacje odgrywały istotną rolę w informowaniu społeczeństwa i promowaniu restytucji i ochrony żubrów. Setki myśliwych było zaangażowanych w ochronę tego gatunku przed kłusownikami.
Więcej o historii przywrócenia żubra Polsce można przeczytać tutaj.
W kolejnych artykułach postaramy się przybliżyć historie jeszcze wielu innych gatunków zwierząt, które zostały uratowane przez polskich myśliwych.
Żródła:
Brać Łowiecka 12/2023, „Czy dawni myśliwi chronili przyrodę” Prof. Dariusz J. Gwiazdowicz, Prof. Piotr Daszkiewicz.
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Ściśle niezbędne ciasteczka
Niezbędne ciasteczka powinny być zawsze włączone, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje dotyczące ustawień ciasteczek.
Jeśli wyłączysz to ciasteczko, nie będziemy mogli zapisać twoich preferencji. Oznacza to, że za każdym razem, gdy odwiedzasz tę stronę, musisz ponownie włączyć lub wyłączyć ciasteczka.
